Thị trường Tài sản Số của Việt Nam năm 2026 - Kỷ nguyên mới với các Quan hệ Đối tác Toàn cầu

I. Giới thiệu

Thị trường tài sản số Việt Nam đang trên đà trỗi dậy: Năm 2026 đánh dấu thời khắc quan trọng khi Việt Nam đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc cách mạng tài chính. Từ một “vùng xám” crypto, đất nước đang chuyển mình thành một thị trường tài sản số có quy định minh bạch, được thúc đẩy bởi chính sách tiến bộ và các mối quan hệ hợp tác mang tính đột phá.

Một sự kiện mang tính cột mốc diễn ra vào giữa năm 2025 khi Ngân hàng Quân đội (MB) – một trong những ngân hàng hàng đầu Việt Nam – ký biên bản ghi nhớ (MOU) với Dunamu Inc., tập đoàn fintech hàng đầu Hàn Quốc, đơn vị đứng sau sàn giao dịch crypto Upbit. Thỏa thuận này hướng tới việc thành lập sàn giao dịch tài sản số chính thức đầu tiên tại Việt Nam.

Theo thỏa thuận, Dunamu sẽ trở thành đối tác công nghệ chiến lược của MB, chia sẻ hạ tầng sàn giao dịch đẳng cấp quốc tế và tư vấn về tuân thủ pháp lý. Biên bản ghi nhớ này thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng một thị trường crypto vững mạnh, từng bước khẳng định vị thế là một nhân tố mới nổi trong nền kinh tế số toàn cầu.

Đèn xanh pháp lý: Động lực táo bạo này được hậu thuẫn bởi khung pháp lý mới.

Tháng 6/2025, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, lần đầu tiên công nhận hợp pháp tài sản crypto như một dạng tài sản số (khác biệt so với chứng khoán hoặc tiền pháp định). Luật này, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, tạo nền tảng pháp lý cho việc phát hành, giao dịch, sở hữu và cung cấp dịch vụ liên quan đến tài sản số – bao gồm cả sàn giao dịch – đồng thời đưa ra các biện pháp đảm bảo an ninh và chống rửa tiền. Đây được xem là một bước ngoặt chính sách toàn diện sau nhiều năm mập mờ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính là người tích cực thúc đẩy sự thay đổi này, kêu gọi nhanh chóng xây dựng khung pháp lý và triển khai thí điểm thị trường tài sản số. Cuối tháng 7/2025, ông khẳng định Việt Nam đang “xây dựng khuôn khổ pháp lý và chuẩn bị triển khai thị trường tài sản số thí điểm trong tương lai gần”, đồng thời giao Bộ Tài chính soạn thảo các quy định chi tiết.

Chương trình thí điểm – hiện đang trong giai đoạn hoàn thiện – dự kiến sẽ cấp phép cho nhiều sàn giao dịch hoạt động trong một khuôn khổ quản lý chặt chẽ, vừa đảm bảo cạnh tranh và đổi mới, vừa duy trì giám sát.

Nếu được lãnh đạo cấp cao phê duyệt, một nghị quyết của Chính phủ có thể cho phép triển khai thí điểm ngay từ cuối năm 2025, mở đường cho một hoặc nhiều sàn giao dịch (như liên doanh MB–Dunamu) chính thức đi vào hoạt động trong năm 2026.

Vì sao năm 2026 là bước ngoặt: Nhiều yếu tố cùng hội tụ tạo nên thời khắc bứt phá của Việt Nam trong lĩnh vực crypto.

Trước hết, người dân Việt Nam đã thể hiện sự quan tâm và nhiệt huyết mạnh mẽ với tiền mã hóa, bất chấp sự thiếu vắng khung pháp lý trong quá khứ. Theo số liệu ngành, có hơn 17 triệu người Việt Nam (tương đương khoảng 17% dân số) đang sở hữu tài sản crypto, đưa Việt Nam vào nhóm những quốc gia có mức độ chấp nhận tiền mã hóa cao hàng đầu thế giới.

Thực tế, Việt Nam đã xếp thứ 5 toàn cầu trong chỉ số chấp nhận crypto của Chainalysis, cho thấy mức độ lan tỏa rộng rãi ở cấp độ cộng đồng. Sức hút này được thúc đẩy bởi lực lượng dân số trẻ, am hiểu công nghệ cùng một cộng đồng nhà phát triển và nhà đầu tư blockchain sôi động.

Tuy nhiên, cho đến nay, các hoạt động này vẫn diễn ra trong “vùng xám pháp lý” – giao dịch crypto không được công nhận chính thức cũng như không được bảo vệ, trong khi Ngân hàng Nhà nước cấm các tổ chức tài chính tham gia.

Bằng việc xây dựng một thị trường có quản lý, Việt Nam hướng tới khai thác nhu cầu và sự đổi mới sẵn có trong cộng đồng, biến nó thành một lĩnh vực hợp pháp có thể được giám sát và quản lý thuế, thay vì để hoạt động chui ngoài vòng pháp luật.

Như Thủ tướng nhấn mạnh, mục tiêu là “cân bằng giữa giám sát quản lý – bao gồm cả quản lý thuế – và thúc đẩy tăng trưởng” trong lĩnh vực crypto.

II. Các “ông lớn” toàn cầu đứng sau sàn giao dịch tài sản số: Công nghệ và Niềm tin

Bước tiến của Việt Nam được củng cố mạnh mẽ nhờ sự tham gia của các tập đoàn toàn cầu uy tín.

Sàn giao dịch tài sản số là những nền tảng phức tạp, đòi hỏi công nghệ tiên tiến, quản lý thanh khoản, an ninh mạng và chuyên môn về tuân thủ pháp lý.

Trên toàn thế giới và khắp châu Á, nhiều sàn giao dịch thành công nhất đều được hậu thuẫn bởi những công ty hoặc tập đoàn lớn, cung cấp nền tảng công nghệ và hạ tầng thiết yếu. Khi hợp tác với Dunamu – nhà điều hành sàn Upbit tại Hàn Quốc – Việt Nam thực chất đang “nhập khẩu” một hệ thống sàn giao dịch đã được chứng minh và kinh nghiệm đã được rèn giũa tại một thị trường trưởng thành.

Dunamu hiện là nhà điều hành sàn crypto tập trung lớn nhất Hàn Quốc và đứng thứ ba thế giới về khối lượng giao dịch. Upbit – nền tảng chủ lực của Dunamu – xử lý khoảng 80% giao dịch crypto tại Hàn Quốc, phục vụ hơn 6 triệu người dùng, với khối lượng giao dịch đạt 1,1 nghìn tỷ USD trong năm 2024 và hơn 80 tỷ USD tài sản số được lưu ký. Những con số này cho thấy một hạ tầng được xây dựng để vận hành ở quy mô khổng lồ.

Theo MOU, Dunamu sẽ chia sẻ công nghệ, hạ tầng và hệ thống bảo mật sàn giao dịch với MB, giúp khởi động sàn giao dịch tại Việt Nam bằng một hệ thống đã qua thử lửa.

Ngoài ra, Dunamu còn tư vấn về vận hành và tuân thủ pháp lý – một lợi thế lớn khi họ đã có kinh nghiệm vượt qua khung quy định nghiêm ngặt tại Hàn Quốc. Chính sự hợp tác này mang lại uy tín ngay lập tức cho sàn giao dịch đầu tiên của Việt Nam. “Dunamu cam kết chia sẻ chuyên môn và cung cấp các giải pháp tối ưu với tính an toàn và minh bạch, qua đó thu hút cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế”, ông Kim Hyoung-nyon, Phó Chủ tịch Dunamu cho biết.

Nói cách khác, ngay từ ngày đầu, thị trường crypto Việt Nam sẽ được vận hành bởi một “cỗ máy” đẳng cấp thế giới.

Chiến lược của Việt Nam phản ánh một xu hướng rộng hơn: những sàn giao dịch tài sản số lớn nhất thường có sự hậu thuẫn từ những tên tuổi lớn, đảm bảo uy tín và độ tin cậy. Một số ví dụ tiêu biểu:

Upbit (Hàn Quốc) – Vận hành bởi Dunamu Inc. (fintech có sự hậu thuẫn một phần từ Kakao và các nhà đầu tư khác). Upbit tận dụng chính sách đổi mới nhưng quản lý chặt chẽ của Hàn Quốc để chiếm lĩnh thị trường. Với sức mạnh công nghệ và tính tuân thủ cao, Upbit trở thành thương hiệu đáng tin cậy và đang mở rộng ra toàn cầu. Thành công đạt 80% thị phần ở Hàn Quốc chính là kinh nghiệm mà Dunamu mang đến Việt Nam.

Binance (Toàn cầu) – Do Changpeng Zhao sáng lập, Binance phát triển thần tốc để trở thành sàn crypto lớn nhất thế giới. Không có công ty mẹ chống lưng, nhưng nhờ tầm nhìn lãnh đạo và lợi thế tiên phong, Binance chiếm khoảng 40% giao dịch spot crypto toàn cầu (gần 700 tỷ USD chỉ trong tháng 7/2025). Tuy nhiên, Binance cũng đối mặt thách thức khi không có “trụ sở pháp lý” rõ ràng, hiện bị siết chặt tại nhiều quốc gia. Điều này cho thấy lợi thế của việc hợp tác với ngân hàng (như MB) và hoạt động trong khuôn khổ pháp lý minh bạch – hướng đi mà Việt Nam đang chọn để đảm bảo ổn định lâu dài.

Coinbase (Mỹ) – Được hậu thuẫn bởi các quỹ đầu tư mạo hiểm lớn và niêm yết trên NASDAQ, Coinbase nổi tiếng nhờ hệ thống an toàn và tuân thủ pháp lý. Đây là sàn crypto đầu tiên IPO, thể hiện niềm tin của nhà đầu tư vào năng lực quản trị. Dù chỉ chiếm 5–7% thị phần toàn cầu năm 2025 (thấp hơn Binance do thị trường Mỹ nghiêm ngặt hơn), thương hiệu Coinbase gắn liền với sự tin cậy và thu hút tổ chức. Hành trình của Coinbase cho thấy vai trò quan trọng của khung pháp lý rõ ràng – một bài học mà Việt Nam đang áp dụng.

Bitkub (Thái Lan) – Một sàn giao dịch do người Thái sáng lập, đã tận dụng làn sóng hứng khởi từ nhà đầu tư bán lẻ để chiếm lĩnh phần lớn giao dịch crypto nội địa Thái Lan vào năm 2021. Sự tăng trưởng thần tốc của Bitkub đã thu hút sự chú ý từ giới tài chính truyền thống – cùng năm đó, ngân hàng lâu đời nhất Thái Lan là SCB đã đồng ý mua lại 51% cổ phần Bitkub với giá 17,85 tỷ baht (~500 triệu USD), định giá startup này gần 1 tỷ USD. Thương vụ này, nếu thành công, sẽ biến Bitkub thành một sàn giao dịch liên kết ngân hàng, kết hợp giữa đổi mới công nghệ và uy tín tài chính. Tuy nhiên, thỏa thuận cuối cùng đã bị hủy bỏ do các vấn đề pháp lý (cơ quan quản lý Thái Lan nêu quan ngại về một token niêm yết trên Bitkub cùng những thiếu sót trong tuân thủ). Dù vậy, câu chuyện này mang tính gợi mở: các định chế tài chính lớn nhìn thấy giá trị khổng lồ trong các nền tảng tài sản số, nhưng đồng thời quản trị vững chắc và kiểm soát rủi ro là điều không thể thiếu cho bất kỳ mối quan hệ hợp tác nào. Việt Nam dường như đang rút ra bài học này khi đặt ra các tiêu chí nghiêm ngặt trong việc cấp phép sàn giao dịch (bao gồm tiêu chuẩn vận hành, tài chính và an ninh) và duy trì sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý ngay từ đầu.

DBS Digital Exchange (Singapore) – Ngay cả những ngân hàng vốn thận trọng cũng bắt đầu ra mắt sàn giao dịch khi hội đủ điều kiện thích hợp. Vào tháng 12/2020, DBS Bank – ngân hàng lớn nhất Singapore – trở thành ngân hàng đầu tiên ở châu Á ra mắt sàn giao dịch crypto của riêng mình. DBS Digital Exchange (DDEx) cung cấp dịch vụ giao dịch Bitcoin, Ether và các tài sản khác cho nhà đầu tư tổ chức và nhà đầu tư được công nhận, dựa trên hệ thống bảo mật và giải pháp lưu ký đạt chuẩn doanh nghiệp của ngân hàng. Với bề dày hàng thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng, DDEx cho thấy các tổ chức tài chính được quản lý có thể tích hợp thành công crypto vào dịch vụ của họ. Khung pháp lý cấp phép rõ ràng của Singapore đã tạo điều kiện để DBS thực hiện điều này, qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của một môi trường pháp lý hỗ trợ. Tương tự, tại Việt Nam, MB Bank với uy tín vững chắc, đang từng bước tiến lên để tích hợp giao dịch crypto vào hệ sinh thái ngân hàng của mình – hợp tác cùng Dunamu – ngay khi khung pháp lý được ban hành.

Ngoài ra còn nhiều ví dụ khác ở châu Á:

Huobi, từng là một trong “Big Three” sàn giao dịch của Trung Quốc, đã chuyển trụ sở sang Singapore và hiện hoạt động toàn cầu (gần đây đổi thương hiệu thành HTX) với sự hậu thuẫn từ các nhà đầu tư quốc tế.

OKX (khởi nguồn từ Trung Quốc) cũng rời đi để tìm đến các khu vực pháp lý thân thiện hơn với crypto, và đã xây dựng một nền tảng lớn phục vụ châu Á cũng như nhiều thị trường khác.

Tại Nhật Bản, các tập đoàn tài chính lớn như SBI Holdings đã ra mắt hoặc mua lại các sàn crypto (ví dụ: TaoTao) theo khuôn khổ cấp phép nghiêm ngặt của quốc gia này, bảo đảm công nghệ và an ninh tương đương với các sàn chứng khoán truyền thống.

Tại Indonesia, các sàn giao dịch lớn nhất như Indodax bắt đầu từ startup trong nước nhưng nhanh chóng gắn kết với các sáng kiến của chính phủ (thậm chí Indonesia còn thành lập một sàn giao dịch quốc gia).

Tại Philippines, các công ty fintech như Coins.ph và những nền tảng được cấp phép như PDAX đã hợp tác với ngân hàng hoặc nhận vốn đầu tư từ các công ty crypto quốc tế, kết hợp hiểu biết thị trường địa phương với công nghệ toàn cầu.

Quy mô và Công nghệ: Điểm chung then chốt là hạ tầng công nghệ mạnh mẽ và thanh khoản sâu chính là yếu tố quyết định thành công của một sàn giao dịch. Dù là công cụ matching engine của Binance xử lý hàng chục nghìn lệnh mỗi giây, hay ví lưu ký của Upbit bảo vệ hàng tỷ USD tài sản khách hàng – thì hệ thống vận hành phía sau phải bền vững và an toàn tuyệt đối. Những hệ thống này thường được phát triển bởi các đội ngũ dày dạn kinh nghiệm trong fintech và thị trường toàn cầu.

Nhờ hợp tác với Dunamu, sàn giao dịch sắp ra mắt của Việt Nam có được lợi thế tức thì trong lĩnh vực này. Nền tảng của Dunamu đã được trui rèn tại một trong những thị trường khắt khe nhất thế giới (Hàn Quốc), đáp ứng:

• Tiêu chuẩn bảo mật cao (chống lại hacker)

• Giao dịch độ trễ thấp

• Tuân thủ quy định Know-Your-Customer (KYC)

• Quy tắc Anti-Money Laundering (AML)

Nói ngắn gọn, Việt Nam không cần “tái phát minh bánh xe” – mà đang nhập khẩu một cỗ máy hiệu năng cao sẵn có.

Ngoài Dunamu, các tập đoàn toàn cầu khác cũng đang góp phần xây dựng hạ tầng crypto cho Việt Nam.

Ví dụ, đầu năm 2025, Bộ Tài chính đã mời Bybit – một sàn crypto quốc tế hàng đầu – hỗ trợ kỹ thuật cho nền tảng thử nghiệm. CEO Ben Zhou của Bybit đã tư vấn về việc sử dụng môi trường sandbox nhằm kiểm thử các tính năng giao dịch và hệ thống phòng chống rửa tiền (AML) trước khi chính thức ra mắt. Ông nhấn mạnh đến chuyên môn của Bybit trong công nghệ chống rửa tiền và bảo mật, những yếu tố mà Việt Nam có thể tận dụng để xây dựng một sàn giao dịch an toàn.

(Bản thân Bybit từng đối mặt với một cuộc tấn công mạng lớn và rút ra nhiều bài học đắt giá, qua đó củng cố hệ thống bảo mật. Zhou cho biết đã có một vụ tấn công trị giá 1,5 tỷ USD nhằm vào Bybit, nhưng sàn cam kết hoàn trả cho người dùng và hợp tác với cơ quan chức năng. Chính sự minh bạch và khả năng phục hồi này là những phẩm chất mà Việt Nam sẽ yêu cầu ở các đơn vị vận hành sàn giao dịch.)

Các sàn giao dịch tài sản số tại Việt Nam sẽ “đứng trên vai những gã khổng lồ”. Những công ty như Dunamu (Upbit), cùng với sự đóng góp từ các tên tuổi khác như Bybit hay Hana Financial (một ngân hàng lớn của Hàn Quốc hợp tác thông qua MB), đang tiếp thêm cho dự án sự xuất sắc về công nghệ, năng lực vận hành và niềm tin từ giới đầu tư.

Điều này làm gia tăng đáng kể cơ hội để các sàn giao dịch đầu tiên của Việt Nam ngay từ đầu đã đáng tin cậy và có tính cạnh tranh – đủ năng lực xử lý khối lượng giao dịch lớn và chống lại các mối đe dọa về an ninh. Với các nhà đầu tư và công chúng nói chung, việc nhìn thấy những doanh nghiệp quốc tế uy tín đứng sau nền tảng cũng sẽ củng cố niềm tin. Một thị trường crypto chỉ mạnh mẽ khi có được niềm tin vào hạ tầng của nó, và Việt Nam đang khôn ngoan vay mượn niềm tin ấy từ những người đã chứng minh được vị thế trên toàn cầu.

III. Bức tranh Crypto tại Đông Nam Á: Bài học cho Việt Nam

Việt Nam không bước vào thị trường crypto một cách đơn lẻ – mà là một phần trong bức tranh năng động của khu vực Đông Nam Á, nơi tài sản số bùng nổ về mức độ phổ biến, buộc chính phủ các nước phải đưa ra những phản ứng đa dạng.

Bằng cách quan sát cách các quốc gia láng giềng quản lý sàn giao dịch crypto, Việt Nam có thể rút ra những bài học quý giá: đâu là cơ hội cần nắm bắt, đâu là rủi ro cần tránh. Sau đây là so sánh một số quốc gia tiêu biểu trong khu vực:

Indonesia – Sàn giao dịch do Chính phủ dẫn dắt:

Indonesia áp dụng một cách tiếp cận độc đáo khi ra mắt sàn giao dịch tài sản số quốc gia và trung tâm bù trừ vào tháng 7/2023, dưới sự giám sát trực tiếp của chính phủ. Mục tiêu là cung cấp cho cơ quan quản lý hồ sơ giao dịch và bảo vệ nhà đầu tư tốt hơn – nhất là sau khi số lượng nhà đầu tư crypto tại Indonesia tăng vọt lên 17,5 triệu người (nhiều hơn cả số nhà đầu tư chứng khoán) vào giữa năm 2023.

Theo mô hình này, mọi giao dịch crypto cuối cùng sẽ đi qua sàn giao dịch quốc gia (do một đơn vị do nhà nước chỉ định vận hành) và một trung tâm bù trừ quốc gia, đảm bảo tính minh bạch.

Indonesia vẫn cấm sử dụng crypto làm phương tiện thanh toán (giống Việt Nam), nhưng cho phép hoàn toàn như một loại hàng hóa đầu tư. Sự can thiệp mạnh của chính phủ cho thấy thái độ bảo hộ: muốn tận dụng lợi ích của crypto như một công cụ đầu tư nhưng vẫn trong tầm kiểm soát chặt chẽ.

Trường hợp của Indonesia cũng nhấn mạnh nhu cầu thị trường: nếu một quốc gia có dân số tương đương đã có khoảng 17 triệu nhà đầu tư crypto, thì mức độ phổ biến cao của Việt Nam là đáng tin cậy và tiềm năng thị trường là rất lớn.

Thái Lan – Thị trường bùng nổ dưới sự giám sát nghiêm ngặt:

Thái Lan là một trong những nước đầu tiên ở Đông Nam Á ban hành quy định quản lý sàn crypto (cấp phép từ năm 2018). Nhà đầu tư Thái đón nhận crypto nồng nhiệt – đến năm 2021, khối lượng giao dịch hàng ngày trên các sàn trong nước thường ngang ngửa với sàn chứng khoán.

Bitkub (đã nhắc đến trước đó) trở thành “gã khổng lồ” nội địa. Sự bùng nổ này được thúc đẩy bởi khung pháp lý rõ ràng (các sàn phải được Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Thái Lan cấp phép và tuân thủ quy định bảo vệ nhà đầu tư).

Tuy nhiên, kinh nghiệm Thái Lan cũng cho thấy quy định phải bắt kịp đổi mới. SEC Thái buộc phải mạnh tay xử lý các vấn đề như: sàn niêm yết token rủi ro hoặc bị gián đoạn trong thời kỳ biến động mạnh.

=> Thương vụ SCB-Bitkub đổ vỡ năm 2022 càng khẳng định tính nghiêm khắc trong giám sát: thỏa thuận thất bại vì cơ quan quản lý yêu cầu Bitkub khắc phục các vấn đề (như việc niêm yết thiếu minh bạch token KUB do chính sàn phát hành) trước khi bất kỳ thương vụ mua lại nào được tiến hành.

Trong giai đoạn 2022–2023, Thái Lan tiếp tục siết chặt: cấm sử dụng crypto cho thanh toán, đồng thời giám sát chặt quảng cáo và dịch vụ lưu ký sau hàng loạt sự cố toàn cầu.

Với Việt Nam, việc đặt tiêu chuẩn cao ngay từ đầu có thể giúp tránh những điều chỉnh đau đớn về sau. Trường hợp Thái Lan cũng gợi ý rằng sự tham gia của các ngân hàng truyền thống (như SCB với Bitkub, hay MB tại Việt Nam) có thể nâng cao mức độ giám sát, miễn là bản thân sàn tuân thủ pháp luật. Quyết định của Việt Nam khi chọn một ngân hàng uy tín như MB từ sớm có thể góp phần duy trì tính kỷ luật và sự tin cậy.

Singapore – Trung tâm Fintech và Crypto của khu vực: Singapore nổi bật như một trung tâm fintech khu vực, ủng hộ đổi mới nhưng cực kỳ kỷ luật trong quản lý.

Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) đã giới thiệu chế độ cấp phép theo Payment Services Act, yêu cầu sàn crypto đáp ứng các tiêu chuẩn về AML, quản trị rủi ro công nghệ và bảo vệ người tiêu dùng.

Nhiều công ty crypto toàn cầu đổ về Singapore nhờ khung pháp lý rõ ràng và môi trường thân thiện với công nghệ. Crypto.com, Coinbase, DBS’s DDEx và nhiều sàn khác đã được cấp phép hoặc chấp thuận nguyên tắc để hoạt động, biến Singapore thành trung tâm crypto hợp pháp tại châu Á.

Cách tiếp cận của Singapore cho thấy lợi ích của sự minh bạch: bằng việc hợp pháp hóa và giám sát rõ ràng, quốc gia này thu hút đầu tư và nhân tài khổng lồ, đồng thời giảm thiểu hoạt động “chợ đen”.

Tuy nhiên, Singapore cũng rút ra bài học sau các sự kiện như: sự sụp đổ của FTX (từng đặt trụ sở khu vực tại Singapore) hay sự phá sản của quỹ crypto lớn Three Arrows Capital. => MAS phản ứng bằng cách siết chặt hơn bảo vệ nhà đầu tư nhỏ lẻ – ví dụ, cấm quảng cáo crypto nhắm đến công chúng đại trà và yêu cầu hiển thị cảnh báo rủi ro trên các nền tảng.

Việt Nam hiện cũng đang hợp pháp hóa sàn giao dịch, nhưng nhiều khả năng sẽ hạn chế một số hoạt động rủi ro cao ngay từ đầu (như giới hạn giao dịch đòn bẩy, hoặc bắt buộc có chương trình giáo dục nhà đầu tư).

Philippines – Bao trùm tài chính thông qua Crypto: Philippines có một tỷ lệ dân số không có tài khoản ngân hàng cao và dòng kiều hối lớn – những điều kiện lý tưởng để crypto phát triển như một công cụ chuyển tiền và đầu tư chi phí thấp.

Ngân hàng Trung ương Philippines (BSP) đã tạo ra giấy phép Virtual Asset Service Provider (VASP) cho các sàn giao dịch. Tính đến 2022, một số sàn đã được cấp phép, bao gồm các nền tảng có liên kết nước ngoài như Coins.ph và các startup nội địa như PDAX. BSP thậm chí từng tạm ngừng cấp phép mới để đánh giá kỹ lưỡng ngành này.

Đáng chú ý, UnionBank của Philippines trở thành ngân hàng lớn đầu tiên triển khai dịch vụ giao dịch crypto: cuối năm 2022, UnionBank được phê duyệt và ra mắt tính năng cho phép khách hàng mua/bán Bitcoin ngay trong ứng dụng ngân hàng di động. Đây là tín hiệu cho thấy crypto đã bước vào dòng chảy chính thống tại Philippines, với sự hậu thuẫn của cơ quan quản lý.

Kinh nghiệm Philippines gợi ý rằng crypto có thể bổ trợ mục tiêu bao trùm tài chính, mang lại cho người dân kênh đầu tư và thanh toán thay thế. Nó cũng cho thấy giá trị của việc ngân hàng tham gia để tạo cầu nối niềm tin cho người mới tiếp cận crypto. Việt Nam, với tỷ lệ sử dụng internet và thanh toán di động cao, cũng có thể tận dụng crypto để thúc đẩy tài chính toàn diện và phát triển dịch vụ ngân hàng số.

Chúng ta có thể sớm thấy các ứng dụng fintech tại Việt Nam (thậm chí ngay cả app của MB) cho phép khách hàng tiếp cận tài sản số, khi hạ tầng sàn giao dịch đã sẵn sàng.

Malaysia:

Malaysia cho phép các sàn crypto hoạt động dưới sự giám sát của Ủy ban Chứng khoán (Securities Commission). Nền tảng lớn nhất tại đây là Luno, hoạt động hợp pháp và thuộc sở hữu của tập đoàn toàn cầu Digital Currency Group.

Cách tiếp cận của Malaysia thận trọng, tập trung vào một số sàn được cấp phép và nâng cao nhận thức của nhà đầu tư.

Đông Nam Á vừa là nguồn cảm hứng vừa là lời cảnh báo. Tỷ lệ chấp nhận crypto cao (Việt Nam, Thái Lan, Philippines thường xuyên nằm trong top toàn cầu) cho thấy cơ hội là rất lớn – một thế hệ nhà đầu tư trẻ khát khao tiếp cận tài sản số. Nhưng kinh nghiệm từ các nước láng giềng dạy Việt Nam tầm quan trọng của khung pháp lý rõ ràng, giám sát nghiêm ngặt, sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành và nhà quản lý, cùng giáo dục công chúng.

Bằng cách triển khai thí điểm một cách bài bản, Việt Nam đang định vị mình trở thành một trong những quốc gia thân thiện với crypto có uy tín trong khu vực – tương tự Singapore – đồng thời tránh được những vết xe đổ dẫn đến bê bối hay thiệt hại cho nhà đầu tư. Sân khấu đã sẵn sàng để Việt Nam có thể “bước nhảy vọt”, học hỏi từ bài học của các nước khác để xây dựng một thị trường crypto vừa năng động vừa đáng tin cậy.

Cơ hội cho Việt Nam: Một biên giới Fintech mới

Khai mở động lực cho nền kinh tế số: Việc chấp nhận tài sản số có thể đóng góp đáng kể cho nền kinh tế số đang tăng trưởng nhanh của Việt Nam. Bằng cách hợp pháp hóa các sàn giao dịch crypto, Việt Nam có thể thu hút dòng vốn và các khoản đầu tư công nghệ, từ đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Các công ty crypto toàn cầu nhìn nhận Việt Nam là một thị trường tiềm năng – chẳng hạn Tether (nhà phát hành stablecoin USDT) đã gọi Việt Nam là một “thành phần then chốt” trong tầm nhìn dài hạn của mình và bày tỏ sự háo hức hỗ trợ phát triển blockchain tại Việt Nam.

Kênh huy động vốn mới cho doanh nghiệp và startup: Một sàn giao dịch tài sản số trong nước sẽ mở ra kênh huy động vốn thay thế cho các startup và dự án tại Việt Nam. Tương tự như việc doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán để gọi vốn, các dự án blockchain có thể phát hành token và niêm yết trên sàn Việt Nam (dưới sự quản lý của cơ quan chức năng). Điều này cho phép startup trong nước tiếp cận nhà đầu tư quốc tế và thanh khoản toàn cầu mà không cần ra nước ngoài. Theo Investment Review, một sàn tài sản số được quản lý có thể “tạo nền tảng cho các dự án blockchain trong nước tiếp cận thị trường quốc tế, qua đó gia tăng nguồn thu ngoại tệ”.

Thu hút đầu tư và hợp tác quốc tế: Dân số trẻ, quy mô lớn và tầng lớp trung lưu đang mở rộng khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp crypto. Bằng việc xây dựng khuôn khổ pháp lý rõ ràng, Việt Nam phát đi tín hiệu mạnh mẽ: “Chúng tôi sẵn sàng cho crypto – một cách hợp pháp.” Sự chắc chắn về pháp lý sẽ thu hút nhà đầu tư tổ chức và các công ty crypto uy tín gia nhập thị trường. Trên thực tế, năm 2023 Binance đã khởi động sáng kiến Blockchain for Vietnam và nhấn mạnh vai trò then chốt của Việt Nam trong chiến lược toàn cầu. Với luật định được ban hành, những sáng kiến như vậy có thể tiến từ các MoU sang các hoạt động cụ thể. Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trung tâm khu vực, nơi các sàn lập chi nhánh, quỹ đầu tư mạo hiểm rót vốn vào startup crypto, và các sự kiện blockchain – hackathon diễn ra, đưa Việt Nam lên bản đồ crypto toàn cầu. Điều này cũng phù hợp với chiến lược hợp tác sâu rộng Việt Nam – Hàn Quốc trong lĩnh vực fintech.

Tài chính toàn diện và kiều hối: Việt Nam nổi tiếng với lượng kiều hối lớn (hàng chục tỷ USD mỗi năm). Crypto có thể mang lại kênh chuyển tiền nhanh hơn và rẻ hơn thông qua stablecoin hoặc Bitcoin, đặc biệt khi có một sàn giao dịch trong nước uy tín để chuyển đổi crypto sang VND. Hơn nữa, sàn tài sản số có thể phục vụ nhóm dân cư chưa tiếp cận đầy đủ dịch vụ ngân hàng. Mặc dù tỷ lệ tiếp cận ngân hàng đã tăng, nhiều người vẫn gặp khó khăn khi đầu tư chứng khoán hoặc tài sản truyền thống. Hợp pháp hóa crypto sẽ tạo điều kiện để freelancer, doanh nhân toàn cầu hóa giao dịch. Một sàn giao dịch được quản lý sẽ bảo đảm họ có thể chuyển đổi thu nhập sang tiền pháp định an toàn, từ đó khuyến khích nhiều người tham gia nền kinh tế số.

Tạo việc làm và phát triển kỹ năng: Sự hình thành các sàn crypto và dịch vụ liên quan sẽ tạo ra nhiều việc làm công nghệ cao – từ lập trình viên blockchain, chuyên viên tuân thủ, đến dịch vụ khách hàng và marketing chuyên ngành crypto. Ngành này sẽ đòi hỏi nguồn nhân lực trong nước, và hợp tác với các đối tác như Dunamu cũng bao gồm kế hoạch đào tạo và chuyển giao tri thức cho nhân lực Việt Nam. Về lâu dài, Việt Nam có thể phát triển lực lượng lao động tay nghề cao trong blockchain và fintech – không chỉ phục vụ thị trường nội địa mà còn được săn đón trong khu vực. Các lĩnh vực phụ trợ cũng được hưởng lợi: các hãng luật phát triển chuyên môn pháp lý crypto, công ty tư vấn tư vấn blockchain, v.v. Đây là cơ hội để Việt Nam định vị nguồn nhân lực cho các công việc của tương lai.

Kết nối với mạng lưới tài chính toàn cầu: Một sàn giao dịch được quản lý có thể giúp Việt Nam kết nối với hạ tầng tài sản số toàn cầu đang hình thành. Stablecoin neo theo VND có thể ra đời (do ngân hàng hoặc công ty công nghệ phát hành) và được niêm yết, tạo điều kiện cho thanh toán số trong khuôn khổ pháp lý. Việt Nam cũng có thể nghiên cứu thí điểm CBDC (central bank digital currency) tương tác với sàn, giống như nhiều quốc gia đang triển khai. Việc tham gia vào mạng lưới tài chính crypto toàn cầu sẽ giúp doanh nghiệp và nhà phát triển Việt Nam tiếp cận thị trường DeFi hoặc thương mại xuyên biên giới dựa trên blockchain. Về bản chất, Việt Nam có thể nhảy vọt vào nền kinh tế Web3 thay vì đứng ngoài cuộc chuyển dịch này.

Du lịch và sức mạnh mềm: Một hệ sinh thái crypto phát triển còn có thể thu hút du lịch crypto hoặc cộng đồng digital nomad đến Việt Nam. Bali hay Thái Lan đã chứng kiến làn sóng doanh nhân crypto và lao động từ xa tìm đến môi trường thân thiện với crypto. Việt Nam, với chi phí sinh hoạt hợp lý và cộng đồng công nghệ sôi động, hoàn toàn có thể làm điều tương tự. Điều này mang lại dòng nhân lực đa dạng và nguồn chi tiêu mới cho nền kinh tế. Hơn nữa, nếu các dự án Việt Nam thành công trên trường quốc tế (như trường hợp Axie Infinity, game blockchain do người Việt phát triển từng gây tiếng vang toàn cầu), hình ảnh Việt Nam như một trung tâm đổi mới công nghệ sẽ càng được củng cố.

Việt Nam có thể thu về lợi ích to lớn về kinh tế, công nghệ và xã hội từ việc phát triển thị trường tài sản số. Miễn là các cơ hội này được nuôi dưỡng trong một khung khổ pháp lý vững chắc, tiềm năng là vô cùng lớn. Việt Nam có thể chuyển mình thành trung tâm khu vực về blockchain, giống như cách từng thành công trong sản xuất hay gần đây là gia công CNTT. Với lợi thế thị trường nội địa khổng lồ cùng chính sách hỗ trợ, Việt Nam đang đứng trước cơ hội “tăng tốc” mạnh mẽ trong lĩnh vực tài chính số.

IV. Tầm nhìn Crypto của Việt Nam: Hướng đến 2026 và xa hơn

Khi bước vào năm 2026, Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc cách mạng tài chính số. Các mảnh ghép đang nhanh chóng hội tụ: khung pháp lý thuận lợi, nhu cầu nội địa sôi động, cùng sự hợp tác với các công ty crypto hàng đầu thế giới.

Biên bản ghi nhớ (MOU) giữa MB Bank và Dunamu – vốn từng chỉ là một dòng tít trên báo – nay đang dần trở thành hành động cụ thể. Nhiều khả năng, các nhóm chuyên trách đang xây dựng hạ tầng cho sàn, tích hợp công nghệ từ Upbit, và bảo đảm tuân thủ theo quy định pháp lý của Việt Nam.

Đến cuối năm 2025 hoặc đầu 2026, chúng ta có thể chứng kiến sự ra mắt của sàn giao dịch tài sản số đầu tiên “Made in Vietnam” – một dấu mốc lịch sử cho lĩnh vực tài chính quốc gia. Sự kiện này sẽ khẳng định Việt Nam không còn đứng ngoài lề mà chính thức bước lên hàng ngũ tiên phong trong nền kinh tế crypto.

Tác động tiềm năng là rất lớn. Việt Nam có cơ hội trở thành quốc gia dẫn đầu trong không gian tài sản số Đông Nam Á, tận dụng tỷ lệ chấp nhận crypto cao và giờ đây có thêm “đèn xanh” pháp lý. Đặc biệt, với sự kết nối từ Upbit của Dunamu – vốn đã vận hành thành công ở Hàn Quốc và mở rộng sang Thái Lan, Indonesia theo mô hình nhượng quyền – một Upbit Vietnam (dưới thương hiệu MB) có thể hòa nhập vào mạng lưới thanh khoản toàn cầu của Upbit. Điều này đồng nghĩa nhà đầu tư Việt Nam được hưởng lợi từ thị trường sâu hơn, trong khi dòng thanh khoản quốc tế cũng chảy về Việt Nam. MOU đã gợi mở tầm nhìn khu vực này, đưa Việt Nam vững chắc lên bản đồ crypto thế giới.

Thêm vào đó, thái độ chủ động của Chính phủ Việt Nam cho thấy nhiều chính sách hỗ trợ mới có thể xuất hiện. Chúng ta có thể kỳ vọng các ưu đãi thuế cho startup blockchain, sandbox cho các sáng kiến crypto khác (như bảo hiểm, DeFi, hay trái phiếu số), và ứng dụng blockchain trong dịch vụ chính phủ điện tử. Chiến lược Quốc gia về Blockchain đến năm 2030 của Việt Nam đã đặt mục tiêu lọt top các quốc gia dẫn đầu về phát triển công nghệ blockchain. Một sàn giao dịch crypto thành công sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ, vì nó vừa tạo ra ứng dụng thực tế ngay lập tức, vừa hình thành cả một ngành công nghiệp xoay quanh blockchain. Ta có thể hình dung các trường đại học Việt Nam bắt tay doanh nghiệp để nghiên cứu blockchain, hoặc Ngân hàng Nhà nước thử nghiệm CBDC (central bank digital currency) có thể tương tác với sàn giao dịch trong điều kiện được giám sát.

Thông điệp truyền cảm hứng: Hành trình của Việt Nam trong lĩnh vực tài sản số còn phản ánh một bức tranh lớn hơn – một quốc gia đang hiện đại hóa và đổi mới, nhưng vẫn giữ quyền kiểm soát và bản sắc riêng.

Giống như cách Việt Nam đã từng đổi thay nhờ công cuộc Đổi Mới và hội nhập toàn cầu vài thập kỷ trước, ngày nay đất nước đang nắm bắt biên giới công nghệ mới. Hình ảnh Thủ tướng Việt Nam gặp gỡ các lãnh đạo crypto từ Hàn Quốc, bàn về khung pháp lý và sàn giao dịch – điều từng không tưởng một thập kỷ trước – cho thấy bước chuyển mạnh mẽ trong tư duy: từ chỗ từng cấm Bitcoin đến nay lại chủ động kêu gọi đầu tư crypto. Sự dũng cảm trong thay đổi và thích ứng chính là bản chất của hành trình phát triển Việt Nam – từng giúp đất nước trở thành trung tâm sản xuất, rồi một điểm sáng về công nghệ và startup. Với thị trường tài sản số, Việt Nam không chỉ bắt kịp mà còn có cơ hội tạo ra mô hình đổi mới riêng.

Trong bối cảnh cạnh tranh của Đông Nam Á, bước đi này của Việt Nam còn có thể thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh giữa các quốc gia, khi ai cũng muốn thu hút nhân tài và vốn blockchain. Cuối cùng, điều này sẽ góp phần hình thành một ASEAN năng động và kết nối hơn. Với một trong những dân số lớn và trẻ nhất khu vực, Việt Nam đang ở vị thế thuận lợi để trở thành nước dẫn đầu nếu tiếp tục kiên định với chiến lược này.

Hành trình tiến vào tài sản số năm 2026 của Việt Nam vừa thận trọng, vừa táo bạo.

• Thận trọng, vì Việt Nam bước đi với con mắt mở rộng trước rủi ro – triển khai thí điểm, hợp tác cùng đối tác uy tín, và xây dựng khung luật bảo vệ.

• Táo bạo, vì đất nước nhận thức rõ tiềm năng to lớn và không ngần ngại dấn thân vào một lĩnh vực tiên tiến mà nhiều quốc gia vẫn e dè.

Sự hợp tác giữa MB và Dunamu chính là hiện thân cho tinh thần đó: một sự kết hợp sức mạnh nội địa và toàn cầu để kiến tạo một điều hoàn toàn mới tại Việt Nam.