Triển vọng mới trong hợp tác kinh tế Việt Nam - Thụy Điển

Ngày 12/6/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bắt đầu chuyến thăm chính thức Vương quốc Thuỵ Điển theo lời mời của Thủ tướng Vương quốc Thụy Điển Ulf Kristersson. Chuyến thăm này sẽ đánh dấu một cột mốc quan trọng trong mối quan hệ ngoại giao lâu dài giữa Việt Nam và Thụy Điển, bắt đầu từ năm 1969, khi Thụy Điển trở thành quốc gia phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Đồng thời, chuyến thăm được kỳ vọng sẽ thúc đẩy hợp tác sâu sắc hơn trong các lĩnh vực quan trọng như năng lượng xanh, chuyển đổi số, y tế và hạ tầng.

Quan hệ kinh tế - thương mại Việt Nam - Thụy Điển

Thụy Điển là đối tác bạn bè hữu nghị truyền thống quan trọng, có quan hệ hợp tác nhiều mặt với Việt Nam. Thụy Điển là nước phương Tây có phong trào ủng hộ cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước của Việt Nam mạnh mẽ. Thụy Điển cũng là quốc gia Tây Bắc Âu viện trợ không hoàn lại lớn nhất cho Việt Nam với tổng giá trị viện trợ từ năm 1967 đến nay đạt trên 3 tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực y tế, cải cách kinh tế, xây dựng thể chế, cải cách hành chính…

Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Thụy Điển đạt gần 1,473 tỷ USD, tăng 14,3% so với năm 2023. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Thụy Điển 1,045 tỷ USD (tăng 10,5%) và nhập khẩu 427,6 triệu USD (tăng 25%).

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu

Bốn tháng đầu năm 2025 tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng ấn tượng với tổng kim ngạch đạt 580,5 triệu USD, tăng 24,2% so với cùng kỳ năm 2024. Đặc biệt, xuất khẩu từ Việt Nam đạt 403,9 triệu USD (tăng 14,2%), trong khi nhập khẩu từ Thụy Điển đạt 176,5 triệu USD (tăng tới 55,3%).

Tăng trưởng đều ở cả hai chiều xuất và nhập khẩu là tín hiệu đáng mừng, cho thấy tính bổ sung của hai nền kinh tế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời phản ánh mức độ tin cậy ngày càng cao giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước.

Cơ cấu xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Thụy Điển tương đối hài hòa, phản ánh đúng lợi thế so sánh của mỗi bên. Việt Nam xuất khẩu chủ yếu các mặt hàng truyền thống nhưng có giá trị kinh tế cao như hàng dệt may, giày dép, hải sản, đồ gỗ, thủ công mỹ nghệ, điện thoại và linh kiện, máy tính và sản phẩm điện tử. Trong đó, hàng điện tử - viễn thông và hàng dệt may là hai nhóm hàng chiếm tỉ trọng lớn nhất.

Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu sang Thụy Điển 103,9 triệu USD hàng dệt may, 99,8 triệu USD máy tính, linh kiện và 68,7 triệu USD giày dép. Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu điện thoại và linh kiện tuy giảm nhẹ so với năm 2023 nhưng vẫn đạt 327,9 triệu USD, chiếm hơn 30% tổng giá trị xuất khẩu sang thị trường này.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Thụy Điển nhiều loại hàng hóa có hàm lượng kỹ thuật cao như máy móc, thiết bị, dược phẩm, sản phẩm hóa chất và giấy các loại. Trong năm 2024, Việt Nam nhập khẩu tới 143,7 triệu USD máy móc, thiết bị (chiếm hơn 33% tổng nhập khẩu từ Thụy Điển) và 113,4 triệu USD dược phẩm.

Hiệp định EVFTA tạo xung lực mới cho hợp tác

Kể từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực vào tháng 8/2020, nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang thị trường Thụy Điển đã được hưởng ưu đãi thuế quan, tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng thị phần. Mặt khác, EVFTA cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về quy tắc xuất xứ, tiêu chuẩn kỹ thuật, minh bạch chuỗi cung ứng, buộc doanh nghiệp phải đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh.

Theo nhận định từ Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, thị trường Thụy Điển với hệ thống tiêu chuẩn rất khắt khe về an toàn thực phẩm, môi trường và truy xuất nguồn gốc, chính là "bài kiểm tra năng lực" quan trọng đối với hàng hóa Việt Nam khi vươn ra thị trường châu Âu. Những doanh nghiệp Việt Nam chinh phục được thị trường này cũng sẽ có nhiều thuận lợi hơn khi tiếp cận các nước EU khác.

Chuyển đổi xanh - Hướng hợp tác chiến lược bền vững

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu và yêu cầu phát triển bền vững, cả Việt Nam và Thụy Điển đều cam kết mạnh mẽ trong việc giảm phát thải, phát triển năng lượng tái tạo và thúc đẩy kinh tế xanh.

Thụy Điển được xem là một trong những quốc gia tiên phong về chuyển đổi xanh, với nền tảng công nghệ tiên tiến trong các lĩnh vực như năng lượng gió, xử lý chất thải, giao thông bền vững và xây dựng thông minh. Đây là những lĩnh vực mà Việt Nam rất quan tâm, đặc biệt trong lộ trình thực hiện các cam kết tại COP26 về đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Trong các hội thảo và diễn đàn kinh tế gần đây, đại diện Chính phủ Thụy Điển cũng như các doanh nghiệp lớn của nước này như Ericsson, AstraZeneca, ABB, IKEA đều bày tỏ mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng, xây dựng hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn và thúc đẩy đổi mới sáng tạo hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

Việt Nam, với ưu tiên thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao gắn với chuyển giao công nghệ, xem Thụy Điển là đối tác tiềm năng để cùng hướng tới một mô hình tăng trưởng xanh, hiệu quả và thân thiện với môi trường.

Đẩy mạnh xúc tiến đầu tư và kết nối doanh nghiệp

Một động lực quan trọng khác thúc đẩy quan hệ kinh tế song phương là sự tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại - đầu tư và giao lưu doanh nghiệp giữa hai nước.

Năm 2024 và nửa đầu năm 2025 chứng kiến hàng loạt sự kiện được tổ chức nhằm kết nối cộng đồng doanh nghiệp, tiêu biểu như:

• Diễn đàn Xúc tiến đầu tư Việt Nam - Thụy Điển tại Stockholm tháng 6/2024 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam phối hợp với Đại sứ quán tổ chức.

• Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp Thụy Điển tại Hà Nội, nơi các tập đoàn lớn của Thụy Điển chia sẻ kinh nghiệm và tìm kiếm cơ hội hợp tác.

• Các buổi làm việc giữa Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam và đại diện các doanh nghiệp Thụy Điển tại Việt Nam nhằm tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy dự án đầu tư chiến lược.

Ngoài ra, các doanh nghiệp Thụy Điển tại Việt Nam không chỉ hoạt động hiệu quả mà còn đóng góp tích cực cho cộng đồng thông qua các chương trình phát triển bền vững, giáo dục, y tế và đổi mới sáng tạo. Môi trường kinh doanh tại Việt Nam ngày càng được cải thiện cũng tạo điều kiện để các doanh nghiệp Thụy Điển mở rộng đầu tư, hợp tác lâu dài.