Tỷ giá hối đoái là giá trị của đồng tiền của một quốc gia được tính bằng đồng tiền của một quốc gia khác. Ví dụ, tỷ giá hối đoái của USD vào ngày 6 tháng 10 năm 2023 là 24.385 VND. Điều này có nghĩa là 1 USD có thể đổi được 24.385 VND.
Khi bạn đến các quầy giao dịch ngoại tệ tại ngân hàng, bạn sẽ luôn thấy hai loại tỷ giá hối đoái: tỷ giá mua và tỷ giá bán. Tỷ giá mua luôn cao hơn tỷ giá bán một khoản nhất định. Điều này có nghĩa là ngân hàng luôn mua ngoại tệ với giá thấp hơn so với giá bán ra.
Ví dụ: Tỷ giá hối đoái của USD vào ngày 6 tháng 10 năm 2023 có tỷ giá mua là 24.500 VND và tỷ giá bán là 24.800 VND. Vì vậy, nếu bạn bán 1 USD cho ngân hàng, bạn sẽ nhận được 24.500 VND (theo tỷ giá mua). Ngược lại, nếu bạn mua 1 USD từ ngân hàng, bạn sẽ phải trả 24.800 VND (theo tỷ giá bán). Khoản chênh lệch 300 VND là lợi nhuận của ngân hàng.
Bây giờ, để hiểu mối quan hệ giữa tỷ giá hối đoái và hoạt động xuất nhập khẩu, hãy cùng xem xét ví dụ sau:
Dựa vào ví dụ trên, chúng ta có thể thấy với một đồng tiền mạnh như USD, nhân viên pha chế ở Hoa Kỳ có thể mua cả ba loại hàng hóa chỉ trong một giờ, trong khi nhân viên pha chế ở Việt Nam thì không. Điều này cho thấy tỷ giá VND cao hơn sẽ kích thích hoạt động nhập khẩu của Việt Nam, vì Việt Nam có thể mua thêm hàng hóa từ thị trường quốc tế. Ngược lại, tỷ giá VND thấp hơn sẽ thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, vì hàng hóa Việt Nam sẽ rẻ hơn đối với khách hàng nước ngoài.
Có 3 chế độ tỷ giá hối đoái:
Tỷ giá hối đoái thả nổi: Đây là tỷ giá hoàn toàn do thị trường ngoại hối quyết định dựa trên quy tắc cung- cầu, không có sự can thiệp của chính phủ. Hiện tại không có quốc gia nào sử dụng chế độ này, vì hầu hết các chính phủ đều can thiệp để hạn chế những biến động có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế của họ.
Tỷ giá hối đoái cố định: Tỷ giá này do chính phủ thiết lập và quản lý. Việc sử dụng tỷ giá hối đoái cố định giúp ổn định môi trường đầu tư nước ngoài, kiểm soát lạm phát và duy trì sự ổn định của thị trường. Tuy nhiên, áp dụng tỷ giá hối đoái cố định lâu dài có thể dẫn đến sự thiếu linh hoạt trong quản lý và mất cân bằng thương mại.
Tỷ giá hối đoái thả nổi có kiểm soát: Đây là sự kết hợp của hai chế độ trên, trong đó tỷ giá được phép biến động theo quy tắc cung- cầu của thị trường, nhưng vẫn nằm dưới sự giám sát và điều tiết của chính phủ. Hầu hết các quốc gia trên thế giới sử dụng loại này để đảm bảo ổn định kinh tế, thúc đẩy phát triển xuất nhập khẩu, đồng thời vẫn duy trì tính độc lập của từng đồng tiền.
Các yếu tố khác ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái bao gồm lạm phát, cung cầu ngoại tệ, lãi suất, thu nhập, nợ công và cán cân thanh toán quốc tế.
Comments